Masuuliyiinka Xisbiga kulmiye ee Gobolka togdheer uu uu weheliyo afhayeenka xisbiga kulmiye ayaa ka jawaabbay 20100126

(Dhinaca midig eeg u codee siilaanyo, faysal, Rayaale mid uun )


Masuuliyiinka Xisbiga kulmiye ee Gobolka togdheer uu uu weheliyo afhayeenka xisbiga kulmiye ayaa ka jawaabbay
Burco(iftin news)26/01/2010 masuuliyiinka xisbiga kulmiye ee gobolka togdheer uu uu weheliyo afhayeenka xisbiga kulmiye ayaa ka jawaabbay hadalka kasooyeedhaymadaxweynaha rayaale iyo golihiisawasiiradda waxaannauuwarsaxaafadeedka oo dhamaytirani u qornaa siddan :

Go,aanka iyo xukuumadiisa ee ah axmed siilanyo dalka soo gali mayo waa xaal abuur ay doonayaan in xukuumadda dahir rayaale nidaamka doorshada khalkhal ku galiyaan nabadgelyadda dalkanna ku waxyeeleeyaan.Dastuurka jamhuuriyadda Somaliland waxaa bud hdig u ah in dalka lagu maamulo nidaam dawladeed oo dimuqraadiya., qaab dawladeedkaasna waxaa saldhig u ah in hay’addaha (government institutions) ay ku yimaadaan doorasho xor iyo xalaal ah , muddada xilkooduna uu dastuurku xadaynaayo .



Sidda aynu ka war doorashooyinkii jamhuuriyadda Somaliland madaxweynaha iyo golayaasha deegaanka waxay muddo dhaaf yihiin 2007-2010 .qabsoomid la,anta doorashooyinkuna waa xilgudasha la,aan uu leeyahay madaxweyne dahir rayale iyo xukuumadiisu . sababtuna ay tahay waa masuuliyadiisii uu dastuurku ku waajibiyay. Khilaafaadkii doorashooyinka ee dalka khalkhalka galiyayna waxaa abuuray madaxweyne dahir rayaale kaahin . waxayna khilaafaadkaasi sababeen in taarikhda markii ugu horaysay ay bulshadda caalamku soo faragaiyaan Somaliland si ay heshiis uga dhex sameeyaan ismaandhaaf iyo khilaafaadka siyaasadeed ee ka jira Somaliland . arrinta kaliya ee aadunyadu inu amaani jiray mandaqada dhibaatooyinka ka jirana ay Somaliland ka samatabaxday ( sidda dagaaladda , khilaafyadda siyaasadeed) waa wada tashi , wada hadal , iyo isu tanaasul.

Arrintaasi qaaliga ahna madaxweyne dahir rayaale ayaa qarankan ka burburiyay , wuxuuna dooonayaa inay bedesho is qabad, khalkhal siyaasadeed , nabad galyo daro , in la burburiyo dastuurka iyo shuruucda dalka iyo in la labadib leeyo hanaanka dimuqraaadiyadda iyo doorashooyinka dalka .



Arrinta khilaafaadka doorashooyinka waxa lagu soo afjaray heshiiskii lixda qodob . waxaanna go,aan lagu wadda gaadhay guud ahaan axsaabta qaranka iyo golayaasha qarankuba oo ay dhamaantood dedaal iyo xilkasnimo masuuliyadeed ka muujiyaan

Sidii ay u hirgali lahayd doorashadda madaxtooyadda , wadda shaqayna u yeelan lahaayeen ,



Shirkii jaraa’id ee madaxweyne dahir rayale oo lafilayay inuu ka hadlo mashaakilaadka balaadhan ee dalka ka taagan sidda:

· Miisaaniyadii dalka ee 2010 oo aan wali lahayn meesha ay ka baxday .

· Mushaharka shaqaalaha dalka ee 4-5 bilood maqan.

· Qaraxyaddakusoo badanaya Somaliland masuuliyiin sarsarena ay ku dhimatay .

· Xaaladda abaareed goboladda dalka intoooda badan ka taagan .

· Xaaladda tahriibta iyo wixii la mid ah .



Waxa keliaya ee uu ka hadlay madaxweynuhu waxay ahayd axmed silaanyo ayaa fadaraal ah iyo maxjarka sidii uu u noqday madaxweynaha maxjarka .(malaaha beyahanba waxa uu isu haystay madaxweynaha maxjarka ,anaguse (kulmiye) waxaanu u haysanaa madaxweynaha jamhuuriyadda Somaliland )

Waxa kale oo si isburinaya isaga barbar hadlay xubno doora oo ka tirsan golaha wasiiroadda taasina waxay si cad u muujinaysaa haybad la,aanta ku jirta golaha xukuumadda dahir rayaale



Waxa kale oo jira in khilaaf ka dhex aloosan yahay golaha guuritida, kaas oo ka mid ahaa khilaafyadii la soo afjaray dabayaaqadii 2009. khilaafkan cusub waxa is toosa u abaabulaya ugana masuula h madaxweyne dahir rayaale u jeedooyinkiisa ka dambeeyanna ay tahay in la bedelo guddoomiyaha guurtidda .kadibna ay u suurtogasho in dastuurka qaranka wax laga bedelo gaar ahaan qodobka doorashadda madaxweynaha khuseeya



Arintani waxay si toosa u burinaysaa rajadii shicibku ka qabeen doorashooyinka hanaanka geedi socodka dimuqraadiyadeed ee Somaliland iyo naawilaadiii ictiraafka shicibka Somaliland ay ka sugayeen bulsha waynta caalamka , waxa kaloo ay dhaawacaysaa nabadgalyadda Somaliland



Xisbiga KULMIYE wuxuu aaminsan yahay in dhinacyadda tartanka doorashadu ka dhaxayso ay hirgaliyaan lixdii qodob ee lagaga heshiiyay arimaha doorashooyinka isla mar ahaantaana ay ilaaliyaan hanaanka geedi socodka doorashooyinka gaar ahaan iyo guud ahaan dimuqraadiyadda



Khilaafka golaha guurtidda , xisbiga kulmiye waxa uu aaminsan yahay inay dalka ku keeni karto jaahwareer siyaasadeed oo horleh( political crisis)

Sidaas darteed madaxweyne dahir rayaale iyo garabkiisa golaha guurtidda waxa uu xisbiga kulmiye u soo jeedinayaa inay ixtiraamaan heshiiskii lixda qodob ahaa ee lagu soo afjaray khilaafkii asxaabta iyo golayaasha qaranka .





Xisbiga kulmiye waxa uu rumaysan yahay aflaadadii raqiiska ahayd ee guddoomiye siilanyo ee madaxweyne dahir rayaale iyo qaarka mid ah golihiisa wasiiradda ka soo yeedhay ay tahay gef sharciyeen iyo xaaladda abuur madaxweyne dahir rayaale ku khalkhal galinayo arrimaha doorashadda iyo nabad galyadda dalka .





DANTA QARANKU WAA ILAALINTA SHARCIGA



GUDDOOMIYAHA XISBIGA KULMIYE GOBOLKA TOGDHEER

SAHAL AADAN